Posiadanie zatrudnienia w danym zakładzie pracy niesie ze sobą szereg obowiązków. Poza nimi, pracujący mogą skorzystać jednak i z różnego rodzaju udogodnień.

Popularnym rozwiązaniem są tzw. wczasy pod gruszą, czyli dodatkowy zastrzyk gotówki wypłacany z Zakładowego Funduszu Ubezpieczeń Socjalnych.

Co, jeśli w wyniku kłopotów finansowych zostaniemy objęci egzekucją? Czy komornik może zająć wczasy pod gruszą?

Poza obowiązkami związanymi z wykonywaną pracą, każdy zatrudniony ma też zapisane w Kodeksie pracy prawo do wypoczynku (art. 141). Oznacza to, że jednym z najważniejszych praw pracowniczych jest wydzielenie w tygodniowym, miesięcznym i rocznym planie pracy odpowiedniej ilości czasu wolnego.

Podstawowym rodzajem takich dni są dni ustawowo wolne od pracy. Do grona dni ustawowo wolnych od pracy należy m.in. 1 stycznia (nowy rok), Wielkanoc (niedziela i poniedziałek w ruchomych terminach), Święto Pracy (1 maja), Boże narodzenie (25-26 grudnia) i 7 innych dni w każdym roku kalendarzowym2.

Kolejny czas, w jakim pracującym przysługuje prawo do odpoczynku, to często każdy weekend. Wiele zakładów pracy, które realizują godziny pracy jedynie w dni powszednie, weekendy (soboty i niedziele) w każdym tygodniu roku uchodzą za wolne. Zasady te nie dotyczą oczywiście np. placówek handlowych, zakładów produkcyjnych itd.

Prawo do urlopu – jedno z najważniejszych praw pracowniczych

Poza dniami ustawowo wolnymi od pracy i weekendami (wybrane grupy pracowników), wspomniany art. 14 Kodeksu pracy określa też prawo dla pracownika do urlopu wypoczynkowego. Jest on do wykorzystania co roku, w płatnym i nieprzerwanym wymiarze.

Jego wymiar uzależniony jest od stażu pracy. Dla osób, które pracują krócej niż 10 lat przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego. Dla pracujących powyżej 10 lat, dostępne jest co roku 26 dni płatnego urlopu wypoczynkowego.

Po uprzednim ustaleniu z pracodawcą, urlopowe dni można wykorzystać w dowolnym okresie w roku. Muszą to być jedynie te dni, które zgodnie z obowiązującym rozkładem pracy, są dla pracownika dniami roboczymi.

Ponadto, ma on prawo podzielić sobie przysługujące mu dni urlopowe na kilka okresów wolnych w ciągu roku kalendarzowego. Może też od razu wykorzystać wszystkie przysługujące dni jednorazowo. Wszystko wedle osobistych potrzeb.

Jeśli dopiero podjęło się pracę w danym zakładzie pracy, to prawo do urlopu nabywa się po pierwszym pełnym przepracowanym miesiącu. Najpierw przysługuje 1/12 rocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, a z każdym kolejnym przepracowanym miesiącem tych dni jest coraz więcej.

Na kilkudniowy urlop pracownik może liczyć zatem już po kilku przepracowanych miesiącach w danym miejscu, a kontynuując pracę w pełnym roku kalendarzowym obowiązują go już wcześniej wspomniane regulacje.

Czym są wczasy pod gruszą i z jakiego źródła są wypłacane?

Urlop wypoczynkowy to jednak nie jedyny rodzaj urlopu, jakie przysługuje pracownikowi. Dla wybranego grona osób pozostających na zatrudnieniu istnieje także ulgi zwany pod terminem wczasy pod gruszą.

Jest to pomoc finansowa, jaka oferowana jest ze strony pracodawcy dla zatrudnionych. Ponadto, ich dzieci i innych członków rodziny lub emerytów i rencistów na wypadek wczasów.

Pod postacią działalności socjalnej przedsiębiorstwa lub firmy, wypłacone mogą zostać środki finansowe dofinansowujące lub całkowicie finansujące wyjazd w góry, nad morze, inny rodzaj wycieczki lub kolonie i obozy dla dzieci.

W ramach wczasów pod gruszą, pracodawca może nawet współpracować z np. biurem organizującym wycieczki i podróże. W ten sposób, może zaoferować pracownikowi wyjazd po preferencyjnej i niższej, od rynkowej cenie.

Zazwyczaj jednak to pracownik zajmuje się organizacją swoich wczasów i samodzielnie dysponuje swoimi środkami finansowymi. Następnie dopiero, część z nich jest refundowana lub całkowicie udostępniana z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych3. To właśnie z tego źródła pochodzą wspomniane środki, jakie pracodawca wypłaca w ramach szeroko pojętej „działalności socjalnej”.

Taki fundusz nie istnieje oczywiście w każdym zakładzie pracy. Aby go utworzyć, prawo przewiduje określone okoliczności. Po pierwsze, ZFŚS ma obowiązek utworzyć każdy pracodawca, który zatrudnia w swoim przedsiębiorstwie co najmniej 50 pracowników. Liczby te dotyczą jedynie pełnych etatów.

Jeżeli jest ich z kolei więcej niż 20 i mniej niż 50, to pracodawcy muszą utworzyć fundusz na wniosek miejscowego związku zawodowego.

Opisywane limity nie dotyczą miejsc pracy w tzw. budżetówce. Tam, Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych musi powstać niezależnie od ilości zatrudnionych osób.

Wczasy pod gruszą – kiedy można się o nie ubiegać?

Kwestia tego, czy dany pracownik może się ubiegać o finansowe wsparcie w ramach wczasów pod gruszą, jest uzależniona od treści regulaminu ZFŚS w danym zakładzie pracy. Jeżeli chcemy sprawdzić, czy przysługuje nam wsparcie socjalne na wczasy, należy sprawdzić następujące zapisy.

  1. Warunki przyznawania środków z funduszu.
    W tym punkcie regulaminu należy sprawdzić, jak określa on sytuację życiową pracownika, w jakiej przyznane mogą zostać środki i w jakiej wysokości. Zazwyczaj, kryterium jest dana sytuacja materialna, życiowa, rodzinna (w tym jej łączny dochód), zdrowotna itd.
  2. Określenie tego, jacy pracownicy, którzy mogą się ubiegać o wsparcie.
    Według prawa, takie środki może uzyskać pracownicy, ich rodziny, a także zatrudnieni na emeryturze i rencie. Pracodawca może też w tym punkcie regulaminu wskazać inne osoby, jakie mogą skorzystać ze środków w ramach wczasów pod gruszą, np. praktykanci lub stażyści.
  3. Informacja o celach, na jakich środki z funduszu socjalnego mogą zostać wypłacone i przeznaczone przez pracownika.
    Ten punkt regulaminu podaje informacje na temat celów, na jakie środki z funduszu mogą zostać przeznaczone. Mogą to być zatem kolonie, obozy, zimowiska lub inne formy rekreacji dla dzieci. Ponadto, mogą się tutaj też pojawić wczasy (zorganizowane z biurem podróży lub we własnym zakresie). Poza tym, pobyty w sanatorium, a także inna pomoc finansowa i rzeczowa.

Czy każdy może uzyskać środki z funduszu socjalnego?

Charakter wyżej wspomnianych kwestii uregulowanych przez regulamin, nie są tajemnicą. Pracodawca ma obowiązek ustalić zapisy regulaminu Zakładowego Fundusz razem z przedstawicielem kadry pracowniczej lub przewodniczącym związku zawodowego, jeżeli taki istnieje w danym zakładzie pracy.

W przypadku nowo zatrudnionych osób, na początku są one zapoznawane z treścią regulaminu.

Z Funduszu Zakładowego można skorzystać tylko wtedy, gdy spełnia się określone w regulaminie warunki. Jeżeli w danym zakładzie fundusz nie przewiduje dofinansowania tzw. wczasów pod gruszą, to niestety – pracownik nie ma co liczyć na uzyskanie takiego świadczenia.

Ważne! Wczasy pod gruszą to ulga uznaniowa – oznacza to, że pracodawca może, ale nie musi ją przydzielić.

Jak ubiegać się o wczasy pod gruszą?

Jeżeli jednak dany zakład pracy oferuje opisywany rodzaj dofinansowania, a pracownik widzi, że spełnia wstępne regulaminowe warunki, to może on spróbować ubiegać się o uzyskanie środków w ramach wczasów pod gruszą. Przebiega to na prostych zasadach.

Należy złożyć stosowny wniosek o dofinansowanie w czasie, jaki określony został we wcześniej wspomnianym regulaminie ZFŚS. We wniosku należy załączyć swoje dane osobowe, informacje o stanowisku i stażu pracy, a także ważne dokumenty.

Mowa o zaświadczeniu o wysokości uzyskiwanych dochodów zarówno wnioskującego pracownika, jak i jego rodziny. W przypadku kłopotów zdrowotnych, należy dołączyć też lekarskie zaświadczenie o posiadanej chorobie, leczeniu i tym podobnych.

Jak wspomniano wyżej, ostateczną decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania środków finansowych w ramach wczasów pod gruszą, podejmuje pracodawca. Szansę na uzyskanie największego dofinansowania mają oczywiście osoby legitymujące się najgorszą sytuacją finansową, rodzinną lub zdrowotną. Poniżej przedstawiamy przykładową wysokość dofinansowania w ramach wczasów pod gruszą.

Wczasy pod gruszą – ile wynoszą w 2019 roku?

Wczasy pod gruszą mogą trwać nie dłużej niż 14 dni kalendarzowych. Ponadto, muszą się one pokrywać z urlopem wypoczynkowym. Oznacza to, że  czas wolny spędza się w ramach przysługującego płatnego urlopu za dany rok. Udać się na nie można o każdej porze roku i w dowolnym miesiącu.

Czas, w którym środki zostaną wypłacone, uzależniony jest od wyżej wspomnianych zapisów regulaminu Zakładu Funduszu. Każdy zakład pracy może ustalić to indywidualnie. Podobnie zresztą jak wysokość dofinansowania i udział dopłaty w pełnej kwocie kosztów urlopu danego pracownika.

Środki wypłacane w ramach wczasów pod gruszą wynieść mogą np. 50% wartości wczasów dla osób, które zarabiały w ciągu poprzedzających 6 miesięcy równowartość minimalnego wynagrodzenia (2250 złotych brutto  w 2019 roku).

W przypadku osób uzyskujących wyższe dochody i będących w lepszej sytuacji finansowej, może to być np. 25% wartości kosztów wyjazdu urlopowego. Wysokość dofinansowania zależy oczywiście od tego, ile wynoszą koszty urlopu. Zazwyczaj są to kwoty rzędu kilkuset złotych.

Czy komornik może zająć wczasy pod gruszą? Zdania są podzielone

Co w sytuacji, gdy pracownik pojawił się w złej sytuacji finansowej, która skutkuje dużymi, długotrwale narosłymi długami? Niestety, w przypadku braku możliwości spłaty roszczeń finansowych wierzycieli, realnym zagrożeniem jest objęcie działaniami komornika sądowego.

Ryzyko jest tym większe, im mniej zrobiło się w czasie od upłynięcia terminu spłaty danego zobowiązania (np. raty pożyczki), a czasem, gdy wierzyciel wysyła ostatnie wezwania do zapłaty. Tracąc cierpliwość, może on w końcu zwrócić się do komornika o przeprowadzeni egzekucji na majątku.

Z sądową klauzulą wykonalności, ten funkcjonariusz publiczny ma prawo rozpocząć działania ustalające majątek dłużnika4. Niestety, egzekucją może zostać objęta wyjątkowo wiele rzeczy wchodzących w skład majątku.

Mogą to być  nieruchomości (mieszkanie, dom, działka) lub wyposażenie domu (sprzęt RTV i AGD). Ponadto – także ruchomości (samochód, rower) i środki na koncie bankowym. Czy zatem komornik może zająć wczasy pod gruszą?

Odpowiedź na to pytanie jest przedmiotem sporów. Ścierają się tutaj dwa stanowiska. Według jednego z nich, wczasy pod gruszą, które pochodzą ze wspomnianych środków socjalnych w ramach ZFŚS, nie są wynagrodzeniem za pracę. Co za tym idzie – nie mogą podlegać zajęciu komorniczemu.

Tak uważa Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. W oświadczeniu z czerwca 2011 roku powołuje się on na art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych5.

Z kolei w uznaniu Krajowej Rady Sądowniczej w oświadczeniu z września 2011 roku, nie ma jasno określonej podstawy prawnej zakazującej zajmowania świadczeń z ZFŚS przez komornika6. W efekcie, taka niejasna prawnie sytuacja daje pracodawcy swobodę do podjęcia decyzji.

Mowa tu o przypadku, gdy komornik chce zająć wypłacane dla konsumenta środki. Komornik ma obowiązek dołączyć do pisma podstawę prawną uzasadniającą decyzję. Dłużnik powinien wówczas poinformować swojego pracodawcę o innej podstawie prawnej, na jaki powołuje się Departament Prawa Pracy – jest to bowiem bezpośrednio w jego interesie.

Jeżeli pomimo tego, dojdzie do zajęcia także i środków z ZFŚS, to konsumentowi niestety pozostaje już tylko jedno rozwiązanie. Można sporządzić skargę na czynności komornika, o której więcej przeczytasz w poniższym artykule.

Czytaj także:

Źródła:
  1. https://www.lexlege.pl/kp/art-14/
  2. https://www.lexlege.pl/ustawa-o-dniach-wolnych-od-pracy/
  3. https://www.lexlege.pl/ustawa-o-zakladowym-funduszu-swiadczen-socjalnych/
  4. https://www.arslege.pl/kodeks-postepowania-cywilnego/k14/s729/
  5. http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19940430163
  6. https://bank-komornik.pl/egzekucja-komornicza-z-zfss/
2.3/5 - (3 votes)