Czy dłużnik może zmienić komornika? Co mówi prawo?

Komornik obok polityków i windykatorów piastuje czołowe miejsce wśród najbardziej nielubianych zawodów w Polsce. Pomimo że jest świetnie przygotowany do swojej pracy i nieźle zarabia – to bardzo często przedstawiany jest w roli bezwzględnego urzędnika państwowego, który za wszelką cenę pragnie pogrążyć dłużnika.

Jednak w świetle nowych praw, egzekucja komornicza ma stać się bardziej humanitarna. Co, gdy nadal narusza on swoje obowiązki – rości prawa do przedawnionego długu lub zajmuje majątek osoby trzeciej. Czy możliwa jest wtedy zmiana komornika?

Zawód KOMORNIK niejedno ma imię

Komornik to bezduszny funkcjonariusz publiczny! Taki obraz tkwi w oczach większości społeczeństwa. Warto jednak pamiętać, że komornik – podobnie, jak policjant, żołnierz, strażnik czy sędzia musi egzekwować wyroki instancji i działać zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.

Realizuje tytuły wykonawcze wydawane w oparciu o oddzielne przepisy prawa, a także doręcza dłużnikom sądowe zażalenia, protesty, obwieszczenia czy zawiadomienia. Mało osób jednak wie, że zabezpiecza także spadek oraz spisuje inwentarz po spadkodawcy. 

Dlatego warto wiedzieć, że wszelkie działania egzekucyjne komornika muszą posiadać podstawę prawną. A więc prawomocny wyrok lub nakaz zapłaty z klauzulą wykonalności! Bez takich wymogów, proces ścigania dłużnika jest bezpodstawny!

Reforma komornicza – co zmieni się w prawie komorniczym?

A propos wielu niejasnych zachowań komorników w przeprowadzaniu postępowania – skłoniło Ministerstwo Sprawiedliwości do zmian w przepisach prawa. Od 1.01.2019 roku obowiązuje ustawa, która wprowadza gruntowne zmiany. A przede wszystkim zastępuje, przeszło ponad 20-letnie przepisy o komornikach sądowych i egzekucji z 1997 roku.

W nowej ustawie zwiększono nadzór i kontrolę ministra sprawiedliwości nad egzekutorami oraz obowiązek nagrywania czynności egzekucyjnych! Dzięki temu, gdy jedna ze stron złoży skargę – cały przebieg wydarzeń będzie możliwy do odtworzenia.

Co również ważne – w przypadku rażącego naruszenia prawa przez komornika możliwe jest jego odwołanie z urzędu przez ministra sprawiedliwości lub ewentualnie zawieszenie na 30 dni, do czasu wyjaśnienia sprawy.

Co jeszcze wprowadza reforma komornicza?

Oprócz wyżej wymienionych zmian – komornik ponosi całą odpowiedzialność za czynności asesora, który zajmuje się kancelarią komorniczą pod jego nieobecność, a także:

• Aby być poza wszelkimi podejrzeniami i grupami interesów musi zrezygnować z prowadzenia działalności gospodarczej. Co więcej, jedynym źródłem utrzymania ma być prowadzenie kancelarii komorniczej.
• Zawód komornika wymaga znajomości prawa – dlatego komornikiem może zostać osoba, która ukończyła magisterskie studia prawnicze – a nie administrację! Osoby, które nie posiadają odpowiednich umiejętności mają 7 lat od wejścia ustawy, na legitymowanie się ukończeniem studiów prawa!

Z początkiem 1.01.2019 roku weszła w życie również druga ustawa – o kosztach komorniczych. Zgodnie z jej założeniami, średnia opłata komornicza zmalała z 12-15% na 10%. A niekiedy 3% – pod warunkiem, że spłata zadłużenia nastąpi w ciągu miesiąca od wszczęcia egzekucji.

Pretekstem do wprowadzenia zmian była chęć przywrócenia prestiżu oraz należytego szacunku zawodowi komornika. Tak, by traktowano go jako osobę godną zaufania publicznego, a nie jedynie jako przedsiębiorcę, którego głównym celem jest osiągnięcie zysku, kosztem “władania” majątkiem dłużnika.

Zmiana komornika sądowego podczas postępowania egzekucyjnego

Z naszych artykułów możesz dowiedzieć się, m.in. jak przebiega egzekucja komornicza lub po jakim czasie komornik zajmuje wynagrodzenie. Jeśli zastanawiasz się nad kolejną ważną kwestią – czy możliwe jest zmiana komornika, pomimo trwającego procesu egzekucyjnego to niestety, ale dłużnik nie ma takiej możliwości.

Prawo zmiany komornika posiada jedynie wierzyciel, który po złożeniu odpowiedniego wniosku o wszczęcie egzekucji – może wybrać go na terytorium całego kraju! Warto tutaj dodać, że w takim przypadku egzekutor nie może odmówić przyjęcia oświadczenia i rozpoczęcia określonych czynności egzekucyjnych!

Natomiast inaczej jest, podczas prowadzenia egzekucji z nieruchomości. W takiej sytuacji, uprawnionym do prowadzenia sprawy jest komornik, ale jedynie z rejonu, w którym obecna jest dana nieruchomość.

Co może dłużnik?

W trakcie postępowania egzekucyjnego lub kiedy dłużnikowi grozi egzekucja komornicza, nie jest możliwe zrezygnowanie z jednego komornika na rzecz drugiego. Nie oznacza to jednak, że pozwany z góry znajduje się na straconej pozycji.

Gdy płatnik uregulował swój dług, a mimo to komornik nadal pobiera opłaty – możliwe jest umorzenie postępowania, na wniosek wierzyciela albo zrezygnowanie z postępowania i ponowne jego wszczęcie.

Jednak ta druga opcja, wiąże się z poniesieniem dodatkowych kosztów.

Dlatego, zdecydowanie bardziej skutecznym rozwiązaniem, które może zastosować dłużnik jest złożenie skargi na czynności komornicze. Można to zastosować w przypadku uzasadnionego naruszenia prywatności i dobrego imienia. Zgodnie, z art. 767 kodeksu postępowania cywilnego jest to środek zaskarżenia, który składany jest do właściwego sądu rejonowego.

Mogą to być czynności, które już zostały dokonane, jak przeszukanie lokalu, które powinno być zapowiedziane. Ale i te, które jeszcze nie zostały wykonane. Przykładowo, ostrzeżenie komornika o tym, że zajmie dowolne narzędzia niezbędne do pracy zarobkowej dłużnika.

SKARGA na czynności komornicze – co potrzebujesz?

Płatnik, który chce złożyć skargę na działania prowadzone przez komornika – po pierwsze, musi wskazać konkretne czynności, które świadczą o naruszeniu prawa. Po drugie – musi zdecydować, czy domaga się zmiany bądź uchylenia konkretnego kroku. Czytaj także: Jak wstrzymać egzekucję komorniczą?

Tak sporządzony wniosek warto opatrzyć tytułem: “Skarga na czynności komornika”. Dłużnik powinien przekazać je wraz z odpisami dla każdej ze stron w ręce egzekutora, który zaniechał lub dokonał zaskarżonej czynności.

Ten w ciągu trzech dni, od otrzymania dokumentu ma prawo sporządzić odpowiednie uzasadnienie swojego postępowania, które wraz ze skargą doręcza do właściwego sądu rejonowego. No chyba że, w całości uwzględni poniesioną winę – wtedy obędzie się bez procesu.

Trzecia równie ważna kwestia – wraz ze skargą, dłużnik posiada prawo złożenie wniosku o częściowe bądź całościowe zawieszenie postępowania egzekucyjnego, które jest w toku.

Czy na tym kończą się możliwości i prawa dłużnika? Otóż nie, więcej o dalszych możliwościach poniżej.

Pozwany może także zastosować nadzór sądowy nad komornikiem

Gdy płatnik nie ma zbyt wielu dowodów na to, by złożyć skargę na działania komornika to może skorzystać z innego skutecznego narzędzia, jakim jest – nadzór sądowy. Zgodnie, z art. 759 – egzekutor, co do którego poczynań pozwany ma wątpliwości, odgórnie kontrolowany jest przez sąd.

Dzięki temu, instancja może wydawać odpowiednie zarządzenia, jak i posiada uprawnienia do usuwania bieżących uchybień.

Podsumowując, wielu dłużników jest zdania, że głównym celem komornika jest, jak najszybsze zajęcie majątku. Nic bardziej mylnego! Zanim dojdzie do odwiedzin w mieszkaniu – egzekutor bardzo często zaprasza pozwanego na rozmowę do swojego biura, by uzgodnić warunki spłaty zadłużenia.

Zatem, jego wizyta w mieszkaniu to naprawdę ostateczność, gdy rzeczywiście nie ma jak „ściagnąć” środków z zaskarżonych należności. Dlatego warto o tym pamiętać, podejmując kolejne kroki w komunikacji z egzekutorem. Wówczas nie będziesz musiał „imać się” radykalnych decyzji.