Długotrwale istniejące długi to kłopot nie tylko dla konsumenta, który ściąga na siebie windykatorów i ryzyko egzekucji komorniczej. To także duży kłopot dla wierzyciela, który przez niektóre długi może popaść w kłopoty finansowe.
Dług może jednak zmienić „właściciela”. Aby tego dokonać w majestacie prawa, prawo przewiduje coś, co nazywa się cesja wierzytelności.
Na czym dokładnie to polega i jak napisać wniosek?
Zaległości w spłacie finansowych należności mogą pojawić się w różnych okolicznościach, sektorach i branżach. Długi mogą wyniknąć nieregulowania np. czynszu, zaciągniętych chwilówek, pożyczek czy kredytów bankowych.
Tak samo nazwać można niepłacenie mandatów, opłat abonamentowych (na przykład Abonament RTV) czy faktur.
Choć o konsekwencjach nieregulowania zobowiązań słyszymy regularnie z różnego rodzaju mediów, nagłaśniając to m.in. dla ostrzeżenia i przestrogi, to problemy z zaległościami wobec wierzycieli to nadal codzienność.
Spis treści:
- Zaległości w zobowiązaniach to duży kłopot dla wielu wierzycieli
- Cesja wierzytelności – czym jest?
- Kiedy można przeprowadzić cesję wierzytelności?
- Jakie wierzytelności mogą zostać sprzedane?
- Cesja wierzytelności a charakter dłużnika
- Co musi zawierać umowa cesji wierzytelności?
- Umowa cesji wierzytelności – wzór do pobrania
- Jeżeli nie cesja wierzytelności, to cesja powiernicza lub giełda długów
Dużo mówi się o negatywnych skutkach niepłacenia zobowiązań z perspektywy konsumenta. Słusznie – wielu ludzi jest nieświadomych skali konsekwencji, jakie mogą się wiązać z nieregulowaniem zadłużenia w terminie. Przynosi to często opłakane skutki, jak styczność z windykatorami, monitami czy telefonami ponaglającymi.
Nie brakuje też sytuacji, że zaskoczeni dłużnicy zostają szybko obejmowani działaniami komornika, których o interwencję proszą zazwyczaj zniecierpliwieni wierzyciele. Nieopłacanie zobowiązań to jednak nie tylko problem dla dłużnika, ale i przede wszystkim – kłopoty wierzyciela.
Zaległości w zobowiązaniach to duży kłopot dla wielu wierzycieli
Kontrahent, który nie wywiązuje się z ustalonego na stosownej umowie obowiązku terminowego spłacenia zadłużenia w określonej racie lub pełnej sumie, naraża go na straty finansowe.
O ile w przypadku wielkich firm pożyczkowych lub banków jest to kropla w morzu, to już przedsiębiorcy (szczególnie ci mniejsi) mogą poważnie odczuć nawet jednorazowe kłopoty z uzyskaniem należnych środków finansowych np. z faktury. Zamiast skupić się na bieżącej działalności, wierzyciel musi wygospodarować czas na działania w celu upomnienia dłużnika o należności.
Wiąże się to też z kosztami związanymi z nadawaniem listów, połączeniami telefonicznymi, wynajęciem windykatora itd. Fakt, art. 10 Ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych1, wierzyciel może obciążyć dłużnika kosztami przeprowadzenia windykacji w wysokości aktualnej równowartości 40 euro (z ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego).
Koszty te doliczane są w zryczałtowany sposób do długu. Wielu wierzycieli ustala też w umowach tzw. odsetki za opóźnienie, które również mają na celu rekompensować koszty i czas poświęcony na upominanie się o zwrot należności.
Wielu wierzycieli jednak zwyczajnie nie ma czasu na takie działania. Pojawiają się też obawy o to, jak przewlekłe i rozłożone w czasie może być dopominanie się o zwrot należytych środków. W takiej sytuacji, wierzyciel nie jest bez wyjścia. Rozwiązanie, jakie dalej charakteryzujemy, jest zarazem sednem dzisiejszego poradnika.
Cesja wierzytelności – czym jest?
Pod tym dość tajemniczo brzmiącym sformułowaniem kryje się nazwa procedury, która polega na sprzedaniu wierzytelności osobie trzeciej. Słowo „cesja” wywodzi się z łacińskiego wyrażenia „cessio”, które można przetłumaczyć jako ustąpienie.
Jeżeli wierzyciel nie jest zainteresowany dalszym lub jakimkolwiek dochodzeniem w sprawie uzyskani należnych środków, może z osobą trzecią zawrzeć umowie o odsprzedaży długu. Za ustaloną obustronnie kwotę zbywa on z siebie nie tylko sam dług, ale i prawa do tych środków.
Jak mówią zapisy art. 509 Kodeksu cywilnego2, wierzyciel ma prawo bez wiedzy dłużnika przekazać dług i prawa do dochodzenia roszczeń bez wiedzy konsumenta, jeżeli nie zastrzeżono inaczej we wcześniejszej umowie.
W przypadku wcześniej wspomnianej umowy sprzedaży praw do długu, mowa jest o dwóch stronach. Dotychczasowy wierzyciel jest określany jako cedent. Z kolei osoba, która staje się nowym właścicielem praw do dysponowania długiem to cesjonariusz.
W momencie podpisania umowy cesji wierzytelności, wierzyciel powinien być świadomy całkowitej utraty praw do dalszego dysponowania długi. Za ustaloną kwotę sprzedaży, nie jest on już wierzycielem i nie może domagać się zwrotu odsprzedanego długu lub jego części objętej ustaleniami.
Kiedy można przeprowadzić cesję wierzytelności?
Każdy wierzyciel, który ma zamiar przeprowadzić cesję posiadanej wierzytelności, powinien wziąć pod uwagę na początku kilka istotnych aspektów.
- Sposób zbycia długu.
Cesja wierzytelności może objąć zarówno cały dług, jak i jedynie jego określoną część. Warto na początku ocenić, czy chce się zbyć całkowicie określonej wierzytelności, czy też jedynie jej części. - Treść umowy zobowiązania, które stało się długiem.
Jak już wspomniano wcześniej, cesja wierzytelności może zostać przeprowadzona tylko w sytuacji, w której wcześniejsza umowa np. transakcji lub pożyczki prywatnej tego nie wykluczyła. Cesja nie jest możliwa do przeprowadzenia już w sytuacji, gdy na umowie zastrzeżono np. zakaz zmiany wierzyciela w przypadku ewentualnego wystąpienia zadłużenia.
Jakie wierzytelności mogą zostać sprzedane?
Zainteresowanej osobie trzeciej, np. innemu przedsiębiorcy lub podmiotowi gospodarczemu, sprzedana może zostać praktycznie każdego rodzaju wierzytelność. Jeżeli inaczej nie mówi ustawa lub jeżeli pierwotnie zawarta umowa między wierzycielem na konsumentem tego nie wyklucza, prawo daje dużą swobodę.
Warto pamiętać, że w przypadku zadłużenia np. hipotecznego, wierzyciel może sprzedać także hipotekę związaną z zadłużeniem. Mowa tutaj np. o sytuacji, gdy zaciągnięte pierwotnie zadłużenie zostało zaciągnięte na dom.
Wierzyciel może sprzedać cały „pakiet”, zarazem – nie mogąc tego rozdzielać np. poprzez sprzedaż jedynie hipoteki. Mówi o tym art. 79 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece3.
To jeszcze nie wszystko. Kodeks cywilny dopuszcza4 coś, co nazywamy cesją wierzytelności przyszłych. Wierzyciel może sprzedać komuś zobowiązanie, które powstanie w przyszłości i istnieją ku temu udokumentowane podstawy. Może ono zatem nie istnieć w momencie, w którym zawierana jest cesja wierzytelności, jednak wymagana jest jakaś podstawa prawna.
Cesja wierzytelności a charakter dłużnika
Warto scharakteryzować jeszcze to, jak w dopełnianiu formalności związanych z cesją wierzytelności należy traktować dłużnika. Choć w umowie, którą poniżej scharakteryzujemy, co chwilę przeplata się osoba zadłużonego, to nie jest on jednak stroną umowy.
Nie może mieć zatem wpływu na ustalenia, nie wspominając już o tym, że prawo nie nakłada obowiązku informowania go o tym, że do cesji w ogóle dochodzi. Dłużnik jest zatem tutaj w bardzo niekomfortowej sytuacji. To od dobrej woli wierzyciela i tego, co ustalił z osobą przejmującą dług zależy, czy w ogóle dowie się on o całej sytuacji.
Co musi zawierać umowa cesji wierzytelności?
Choć nie jest to prawnie wymagane, to zalecamy sporządzić umowę cesji wierzytelności na piśmie. Pozwoli to nie tylko jasno określić wszystkie detale będące przedmiotem porozumienia. Pozwoli to również udokumentować wszystkie postanowienia.
W ten sposób, na piśmie będzie zawarte zarówno to, na co zgodził się zbywający się wierzytelności, jak i ten, który teraz będzie nią dysponować. To zabezpieczenie interesów obu stron. Nigdy nie ma w końcu pewności, czy w przyszłości nie pojawią się jakieś nieporozumienia. Umowa powinna takie konflikty szybko rozwiązywać.
W tym celu, warto wypełnić ją uwzględniając poniższe wskazówki. Nieporozumienia budzą często niuanse, dlatego powinna ona być w wystarczający sposób czytelna i precyzyjna. Podane informacje powinny być wypełniane przy obecności obu stron umowy, na bieżąco konsultując wszystkie kolejne parametry.
Oto one:
- W pierwszej kolejności umowa musi zawierać tytuł, czyli po prostu – cesja wierzytelności.
- Powinna ona sprecyzować jakiej wierzytelności ustalenia dotyczą i jakiej jej części – wybranej czy całości.
- Niezbędne jest też scharakteryzowanie bieżącej wartości wierzytelności. Należy określić, jaką kwotę miał uregulować dłużnik i ile wynoszą dodatkowe koszty wynikające z opóźnienia (np. odsetki).
- Wzór powinien być wzbogacony o podstawę roszczenia wierzytelności, np. umowę pożyczki, fakturę itd.
- Należy podać dane osobowe dłużnika.
- Choć nie jest to prawnie wymagane, warto poinformować dłużnika o tym, że wierzycielem odtąd będzie teraz kto inny. Zachęcamy do ustalenia na piśmie tego, która strona się tym zajmie.
- Należy jeszcze doprecyzować sposób, w jaki wierzytelność podlega uregulowaniu. Może to być przelew bankowy. Nie zapominajmy o określeniu ostatecznego terminu spłaty.
- Nie może też zabraknąć danych zbywającego się wierzytelności oraz tego, który ją na siebie przejmuje.
- Podać należy datę i miejsce sporządzenia umowy.
- Dokument powinien być opatrzony czytelnym podpisem obu stron.
Umowa cesji wierzytelności wzór
Znając już najważniejsze informacje na temat tego, co powinno się znaleźć na umowie dokumentującej cesję wierzytelności, pora przedstawić bezpłaty wzór. Jest on gotowy do pobrania i wypełnienia w wersji elektronicznej. Można też go wydrukować, wprowadzając dane ręcznie.
Jeżeli nie cesja wierzytelności, to cesja powiernicza lub giełda długów
Poza klasyczną cesją wierzytelności, można wyróżnić też inny rodzaj transakcji związanej z danym długiem. Dotychczasowy wierzyciel z osobą trzecią może też zawrzeć umowę tzw. cesji powierniczej. Polega to na tymczasowym przekazaniu komuś jedynie praw do wyegzekwowania należności, nie zbywając się praw do środków z długu.
Za ustaloną obustronnie opłatę, ktoś decyduje się podjąć działań w celu zwrotu długu, a następnie przekazuje go pierwotnemu wierzycielowi. Tak działać mogą np. windykatorzy. To rozwiązanie, które może się sprawdzić w przypadku poważnych trudności ze zwrotem środków.
Alternatywnym rozwiązaniem dla osób, które nie chcą w ogóle korzystać z żadnej z dostępnych odmian cesji wierzytelności, może być tzw. giełda długów. To wygodny, dostępny dziś w internecie od ręki sposób, na wystawienie na sprzedaż długu, oferując w ogólnodostępnym miejscu wykupienie praw do niego.
W tym sektorze istnieje duża konkurencja, pozwalająca konsumentom na wybieranie z wielu różnych giełd oferujących handel wierzytelnościami.
Źródła:
- http://orka.sejm.gov.pl/proc7.nsf/ustawy/1001_u.htm
- https://www.lexlege.pl/kc/art-509/
- https://www.arslege.pl/przelew-wierzytelnosci-hipotecznej/k49/a7233/
- http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
Napisz komentarz